Küresel Isınma ve Kyoto Protokolü: İklim Değişikliği ve Uluslararası Anlaşma

Küresel Isınma Nedir?

Küresel ısınma, fosil yakıtların kullanımıyla atmosferdeki karbondioksit miktarının artması ve kloroflorokarbon gibi maddelerin yayılması sonucunda oluşan bir durumdur. Bu gazlar, Güneş’ten gelen ışınların atmosfere geri dönmesini engeller ve atmosferde hapsolur. Bu da dünya üzerindeki ısı miktarının artmasına neden olur.

Küresel ısınma, buzulların erimesi, sel ve su taşkınlarının artması, bitki ve hayvan çeşitliliğinin tehlikeye girmesi gibi olumsuz etkilere yol açar. Yakın gelecekte, yaşam alanlarının daralması, su taşkınları ve çölleşme gibi tehlikeli sonuçlar beklenmektedir. Küresel ısınmaya yol açan uygulamaların çoğu, sanayileşmiş büyük devletlerden kaynaklanmaktadır. Ancak şirketler ve devletler enerji politikalarından vazgeçmeyerek bu durumu sürdürmektedir. Bu durum, nüfus artışıyla birleştiğinde beslenme sorunlarının artmasına yol açabilir.

Kyoto Protokolü Nedir?

Küresel ısınmanın etkilerini azaltmak amacıyla 1992 yılında BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme, sera gazlarının olumsuz etkilerini önlemeyi ve belirli bir seviyede tutmayı hedeflemektedir. 1997 yılında Japonya’nın Kyoto kentinde düzenlenen görüşmeler sonucunda Kyoto Protokolü kabul edilmiş ve 2005 yılında yürürlüğe girmiştir.

Kyoto Protokolü, gaz salınımını makul seviyelerde tutmayı amaçlayan bir anlaşmadır. Türkiye, bu protokolü 2009 yılında imzalamıştır. Ancak ABD, atmosfere salınan zararlı gazların yaklaşık %25’ini üretmesine rağmen hala protokole taraf değildir.

2009 Kopenhag toplantıları, çevreyle ilgili önemli kararların alınacağı önemli bir süreç olmasına rağmen beklenen sonuçları vermemiştir. Küresel sıcaklığın önümüzdeki yıllarda üç derece daha artması durumunda eriyen buzullar, birçok ada devletinin sular altında kalmasına yol açabilir.

Kyoto Protokolü’nün yürürlüğe girebilmesi için toplam karbondioksit (CO2) emisyon miktarının en az %55’ini üreten 55 ülke tarafından onaylanması gerekmektedir. Rusya Federasyonu’nun protokolü onaylamasıyla birlikte, Kyoto Protokolü resmi olarak 16 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Protokole şu anda 190 ülke ve AB taraf olmuştur.

Kyoto Protokolü, Montreal Protokolü ile kontrol altına alınan ozon tabakasını incelten maddeler dışındaki sera gazlarını kapsamaktadır. Protokol, başlangıçta altı sera gazının emisyonuna sınırlama getirmiştir: karbondioksit (CO2), metan (CH4), diazot monoksit (N2O), kükürt hekzaflorid (SF6), perflorokarbonlar (PFC’ler) ve hidroflorokarbonlar (HFC’ler).