Coğrafya Biliminin Bölümlenmesi

Coğrafya, Fiziki Coğrafya ve Beşeri Coğrafya olmak üzere iki ana başlık altında incelenebilir.

A) Fiziki Coğrafya

Fiziki coğrafya, doğal unsurlarla ilgilenen bir alandır. Yeryüzünde bitki, hayvan, yer şekilleri, su kaynakları, iklim ve toprak gibi doğal unsurların oluşumunu ve bu unsurlar arasındaki ilişkileri inceler. Fiziki coğrafya, aşağıdaki konulara göre bölümlere ayrılmıştır:

1. Jeomorfoloji (Yer Şekilleri Bilimi): Dağlar, ovalar, platolar ve diğer yüzey şekillerinin oluşumunu ve iç/dış kuvvetlerin etkilerini açıklar. Araştırma alanı içerisinde litosfer de yer alır. Jeomorfoloji çalışmalarında jeoloji, jeofizik, kartografya, pedoloji (toprak bilimi) ve litoloji (taş bilimi) gibi diğer bilim dallarından yararlanılır.
2. Hidrografi (Su Bilimi): Okyanuslar, denizler, göller, akarsular ve yeraltı su kaynaklarındaki su hareketlerini ve dağılımlarını inceler. Hidrografya, hidrosfer alanına odaklanır. Hidroloji, akarsu bilimi, göl bilimi (limnoloji) ve okyanus bilimi (oseanografi) gibi diğer bilim dallarından destek alır.
3. Klimatoloji (İklim Bilimi): Doğal çevre koşullarının iklim özelliklerinin oluşumunu, iklim tiplerini ve bu tiplerin dünya üzerindeki dağılımını inceler. Klimatoloji, atmosfer ile ilgilenir. Meteoroloji ve fizik gibi diğer bilim dallarından faydalanır.
4. Biyocoğrafya (Canlılar Bilimi): Bitki ve hayvan topluluklarının dünya üzerindeki dağılışını ve dağılışa etki eden coğrafi faktörleri inceler. Bu alan, biyosfer ile ilgilenir. Biyocoğrafya, biyoloji, botanik (bitki bilimi), zooloji (hayvan bilimi) ve tıp gibi diğer bilim dallarından destek alır.

B) Beşeri Coğrafya

Beşeri coğrafya, nüfus, göç, yerleşme, ekonomi gibi beşeri unsurların dağılışını inceleyen bir alandır. Beşeri coğrafya, aşağıdaki bölümlere ayrılmıştır:

1. Nüfus Coğrafyası (Demografi): Nüfusun büyüklüğü, dağılımı, bileşimi ve nüfus hareketleri gibi konuları inceler. Doğum, ölüm, göç, yaşam standartları, eğitim gibi etmenlerin nüfus üzerindeki etkilerini analiz eder.
2. Yerleşme Coğrafyası: İnsanların yerleşme düzenlerini, yerleşim birimlerinin dağılımını ve yer seçimini inceler. Kırsal ve kentsel yerleşimlerin özellikleri, nüfus yoğunluğu, kentleşme süreci gibi konulara odaklanır.
3. Tarım Coğrafyası: Tarım faaliyetlerinin dağılımını, tarımsal üretim sistemlerini ve tarım ürünlerinin yetiştirildiği alanları inceler. Tarımsal verimlilik, tarım endüstrisi, tarım politikaları ve tarımın çevresel etkileri gibi konuları ele alır.
4. Ulaşım Coğrafyası: İnsanların ve malzemelerin hareketliliğini, ulaşım ağlarını ve ulaşım sistemlerini inceler. Karayolu, demiryolu, hava yolu, su yolu gibi ulaşım türlerinin dağılımını ve etkileşimlerini analiz eder.
5. Turizm Coğrafyası: Turistik bölgelerin seçimi, turizm faaliyetlerinin dağılımı, turizm endüstrisi ve turizm etkilerini inceler. Turist hareketleri, turistik alan planlaması, turizm ekonomisi ve turizmin çevresel etkileri gibi konulara odaklanır.
6. Enerji Coğrafyası: Enerji kaynaklarının dağılımını, enerji üretimini, tüketimini ve enerji politikalarını inceler. Fosil yakıtlar, yenilenebilir enerji kaynakları, enerji talebi ve enerji güvenliği gibi konuları ele alır.
7. Sanayi Coğrafyası: Sanayi tesislerinin dağılımını, endüstriyel süreçleri ve sanayinin ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerini inceler. Sanayi bölgeleri, üretim alanları, endüstriyel kümelenme gibi konulara odaklanır.
8. Sağlık Coğrafyası: Sağlık hizmetlerinin erişilebilirliğini, sağlık göstergelerini ve sağlık sorunlarının coğrafi dağılımını inceler. Hastaneler, sağlık merkezleri, hastalık yayılımı, sağlık politikaları gibi konuları ele alır.
9. Siyasi Coğrafya: Ülkelerin, bölgelerin ve sınırların dağılımını, siyasi yapıları ve siyasi süreçleri inceler. Devletler arası ilişkiler, siyasi sistemler, uluslararası örgütler ve sınırların etkileri gibi konulara odaklanır.
10. Kültür Coğrafyası: İnsanların kültürel özelliklerini, kültürel grupların dağılımını ve kültürel etkileşimleri inceler. Dil, din, gelenekler, sanat, mimari gibi kültürel unsurların coğrafi dağılımını analiz eder.

Bu bölümler, insan faaliyetlerinin coğrafi boyutlarını ve insanların çevreyle olan etkileşimlerini anlamamızı sağlar. Her bir bölüm, belirli bir konuya odaklanarak coğrafi alanlardaki farklılıkları ve etkileşimleri araştırır.